Un percorrido outonizo polo couto do mosteiro de San Paio da Abeleda co “Sorriso de Daniel”

Para a xente de aquén Sil, a Abeleda é lugar de paso e parada no camiño no Castro (de Caldelas), unha estación onde comer e beber ben para continuar a ruta. E dicir Abeleda é dicir viño, que madura de xeito excelente neste val do río Edo, zona onde enseñoraba o mosteiro de San Paio da Abeleda ata que a cobiza da Casa de Alba fixo decaer o seu poder.

As nosas guías foron Carmen, do Sorriso de Daniel, e outras amigas do Sorriso e da parroquia de Abeleda, que nos descubriron á vintena de camiñantes os segredos deste val da Abeleda un 23 de novembro de 2014.

Comezamos o percorrido no campo de San Paio, onde antano se celebrou a festa de Santa Lucía por parte dunha comunidade parroquial viva, a de San Paio de Abeleda, hoxe parroquia anexionada a Santa Tegra de Abeleda. Aquí, fronte ao vello cárcere onde penaban os encarcelados pola xustiza do mosteiro, tomamos camiño cara as adegas pertencentes a San Paio, ata onde chegaban, de entre os viños do val do Edo, os de Idrás, que seica eran os mellores, porque, como di a copla:

“Os viños de Idrás
fan andar aos homes
de diante pa'atrás.”

Xa na igrexa de San Paio, admiramos o inxente traballo de limpeza que fixeron as boas xentes do Sorriso de Daniel e da parroquia de San Paio da Abeleda, recuperando un espazo da nosa historia.

 

A igrexa, románica, conserva capiteis e canzorros ben interesantes e a súa boa factura fixo que permaneza en pé, malia que precise con urxencia unha teitume – polo menos! - para que os elementos non sigan a estragar San Paio. Tanto custa a dignidade para que non se invirtan uns poucos miles de euros nun dos edificios máis deteriorados destas comarcas ribeirás?

Tamén poidemos ver a capela dos señores do Couto, renacentista, na parte norte, e a parte sur da igrexa, dende a sancristía, onde se utiliza pedra de “ollo de sapo”, unha rareza.

O que non puidemos ver foi a portada gótica co pantrocrátor con San Pedro e San Paulo, pois esta parte está en mans privadas e permanece pechada, malia ser un dos fitos máis interesantes do noso patrimonio ribeirao.

Logo das adegas e da visita á igrexa, collemos camiño a carón do río Edo, que figura nos mapas como río da Abeleda porque, din, seica un mestre non lle sabía o nome propio deste afluente do Sil. Chegando ao río, coñecemos os muíños foran do mosteiro, que un deles o aforaran a un veciño de Soutelo e que a Ponte Cabalar, sobre o Edo, unía as parroquias de Santa María da Abeleda (hoxe da Teixeira) e San Paio da Abeleda (de Castro Caldelas). Tamén contan que esta distribución parroquial entre dous concellos das tres parroquias da Abeleda (Santa María, San Paio e Santa Tegra) se xogou nunha timba de cartas.

No lugar de Soutelo paramos na capeliña de Santo Antón, onde se garda a antiga pía bautismal de San Paio da Abeleda, onde se bautizaron as xentes de San Paio ata inicios dos anos 70 (a parroquia foi clausurada en 1972).

Subimos de Soutelo cara O Couto, pasando polo seu curioso Pazo. Foron estes señores quen construíron para se enterrar a capela renacentista da igrexa de San Paio.

Do Couto pasamos por Santiurxo e dalí a Santa Tegra de Abeleda, parroquia á que foi anexionada a desaparecida de San Paio. 

A pequena igrexa parroquial de Santa Tegra garda unha pía medieval e magníficos retábulos barrocos, que se cren relacionados coa inxente herdanza que deixou na zona o que fora na súa mocedade abade de San Paio e logo arcebispo de Sevilla , Rodrigo de Castro Osorio, da Casa de Lemos.

As xentes de Santa Tegra recuperaron a festa da Luz, que fora prohibída en 1936, que se celebra en torno ao 5 de agosto (se cadra a domingo, se non o domingo seguinte) e na que se baila con arquiños de cores e co Coco e a Coca, dous xigantes. Por esta labor recibiron un premio que lles entregarán en decembro deste ano. Parabéns!

Para rematar a andaina, camiñamos ata as fervenzas do Cachón, a ponte medieval de Lumeares – pola que pasou o padre Sarmiento durante a súa viaxe a Galicia, na que pernectou dúas noites en San Paio - e voltamos a San Paio polo camiño do Romeu, quizais antigo paso de romeiros cara este mosteiro da Abeleda, que precisa de todas e todos nós para recuperalo do abandono.

Visitade ao Sorriso de Daniel aquí.

768 B – 15 € night

* E este é o tipo de poemas que quedaban en primeiro lugar naqueles Concursos Poéticos Ribeiraos da primavera e polos que sempre se desesperaba "Fermín o Namorado", o zorro poeta que quedou desfasado nos anos-vinte-do-século-vinte, ou por aí.

Auuuuuuh...

Sopran as murmuracións violeta-metalizado/

entre as almenas do bosque de fibra óptica e formica.

Uns calzóns rosas colgan/

da galla esbrancuxada e raquítica do castiñeiro chic.

Traca-traca.

Os grilos de mecano trousan/

decibélicos e megahérzicos cri-cris sincopados.

Gruaaaaaag...

A panteira mixiricas apura a dose de poción máxica/

en tetra brick de deseño (Trade Mark en Paris – La nuit).

Zumba.

Son as avespas asasinas na procura/

da flor de fragancia máis cara e sofisticada.

Nun bosquexo de mercromina

detense o carrusel de luces e cabaliños do demo

e vanse lavando as legañas verde-vómito

nas fontes entubadas do Hostal Terra Galega.

Sabemos que podemos ser "outra cousa"

Logo de ter perdido a feixes votos rupturistas, de que gran parte da mocidade optase por unha opción con apenas implantación en Galiza, de que o bipartidismo resistise no noso país mellor que no resto do Estado; logo de constatar que Galiza se comportou electoralmente como as autonomías que non son “nacionalidades históricas”, as análises electorais de AGE e BNG ofreceron pouco lugar á esperanza. Ambas acusan a factores externos a súa caída electoral. “Contra vento e maré mantivémonos” - sinalan -, minimizando os erros propios e reproducindo esquemas de partidos do réxime, de forzas políticas que pensan e falan en clave interna e non do conxunto da sociedade.

A respecto das eleccións europeas, dá a sensación de que tiñamos a receita e os ingredientes, pero faltou audacia (e xenerosidade, e altura de miras) para cociñar. De ter artellado unha fronte ampla en Galiza que entendese a importancia dun método participativo na conformación da candidatura e a intelixencia de pensar as eleccións como plebiscito dun réxime cada vez máis desacreditado - cuestións ambas nas que acertou Anova na súa análise de setembro de 2013 e que implementou Podemos a nivel estatal - teríanse acadado uns resultados magníficos, sendo esa coalición electoral a segunda candidatura en apoios no noso país. Cómpre aprender e cómpre que Anova e BNG recoñezan que puxeron diante da oportunidade de ofrecer ilusión á cidadanía a consecución dun escano “seguro” no Parlamento Europeo; que asuman que, maioritariamente, non souberon ler o que estaba a agromar na sociedade, sen darse conta de que non se pode predecir o escenario electoral en claves anteriores ao 2011: se estamos nun momento de descomposición do réxime xurídico-político do Estado iso tradúcese no comportamento electoral, como xa aprendimos co fenómeno AGE nas galegas de 2012 – ou como debéramos de ter aprendido – (en serio só algunhas persoas intuímos que ía haber un cataclismo electoral?). E todo isto non desluce o feito de que Lidia Senra e Ana Miranda estando en Bruxelas poden ser (e serán) unha ventá de oportunidade para o proxecto común de emancipación nacional do pobo galego.

Estamos no momento en que se visualizou e interiorizou pola xente que é posíbel a ruptura democrática. E nese escenario é suicida non identificar o nacionalismo galego con esta, porque estamos no mesmo lugar: no lugar da democracia, no lugar de decidir. Non podemos permitir que cando o Estado saído da Transición está en descomposición o pobo galego non teña forza organizada suficiente para facer valer os seus dereitos nacionais, a semellanza de outros pobos. O partido europeo xógase nos estados: na consecución da soberanía popular por parte das nacións que sexan quen de plantarse ante unha UE construída por arriba. O nacionalismo non pode nin cometer o erro do 77 e ensimesmarse nun país ideal que por sí propio pode liberarse do estado español nin tampouco converterse en paternaire a rebufo de estratexias de forzas federalistas.

Pero xa pasou, “Marica non chores”, así que: facemos algo ou deixámonos morrer como pobo? – e isto é literal, só hai que analizar os datos demográficos do interior galego -.

Pois entón renunciemos a que o nacionalismo galego – emancipador e non chauvinista per se – quede reservado a un espazo autorreferencial e deixemos de pensar que esto é só unha cuestión “identitaria”, pois é un proxecto dun pobo que quere existir como tal e decidir en todos os eidos (a cuestión nacional no mesmo plano que a social, como xa tiñamos aprendido). Medremos de vez e fuxamos das enfermidades infantís que nos afectan: medo á mestizaxe, totalitarismo, sectarismo, personalismos, rumoroloxía infantiloide, postureo chupi-guai, dependencia de poucas persoas, medo ás contradicións de gobernar, cainismo, ranciada e unha nostalxia impotente de supostos tempos mellores. Certo é que tamén temos virtudes, pero hoxe trátase de espabilar...

Concretamente, que podemos argallar?

- Cómpre seguir a artellar redes na sociedade, as de defensa da sanidade pública, do ensino, o feminismo – un dos eidos onde o nacionalismo aprendeu a construír na diversidade -, recuperando o asociacionismo veciñal, traballando en novas alternativas de vida no rural, cohesionando a rede de “resistencia ao etnocidio” que forman as asociacións e plataformas culturais, e, cuestión fundamental, apostando máis decididamente polos medios de comunicación propios e democráticos como as iniciativas que xa abrollaron nestes últimos dous anos, e evitando que estas se convirtan en altavoces de cadansúa parroquia nacionalista. En fin: sociedade civil auto-organizada e que o nacionalismo renuncie a ese afán totalizador sobre ela.

- Unidade de acción puntual no Parlamento galego de deputados e deputadas de esquerda na defensa de necesidades básicas da maioría social galega. Diálogo e traballo rigoroso e serio que visualice alternativas reais de goberno.

- Traballar na loita social contra o Tratado de Asociación Transatlántica de Investimento e Comercio, tecendo alianzas con movementos sociais en Galiza, no estado e Europa, informándonos e divulgando o que supón para a nosa vida, a xeito do que o nacionalismo fixera cando o Tratado de Maastrich e que supuxera un aumento de apoio social e electoral ao nacionalismo.

- Reforzar o sindicalismo nacionalista combativo.

- Evitar que o nacionalismo – as súas organizacións políticas e sindicais e a súa presenza nas institucións - sexan unha rede clientelar das distintas familias e se convirta nunha rede de supervivencia popular.

- Elaborar un programa concreto de goberno para a Xunta de Galiza que busque transformar este país asolado polo neoliberalismo, asumindo o reto de esgotar ata o límite as competencias que ten a cativa autonomía para poñer en marcha os sectores produtivos e reclamar autogoberno real, identificando soberanía política con benestar da maioría social.

- Non gastar enerxías na estabilidade ou mesmo siquera na unidade orgánica das organizacións políticas nacionalistas e deixar os esforzos para o diálogo sinceiro e a unidade de acción en cuestións concretas, para dar resposta ás necesidades da maioría social por, para e con esa maioría social. Cada quen dende a súa trincheira e tod*s na trincheira común.

- Artellar candidaturas de unidade popular nos municipios, con métodos participativos e visión nacionalista e rupturista co réxime, así como facer unha reflexión sobre como poder transformar a realidade social dende os concellos nun contexto de reforzamento das Deputacións e baleirado de competencias municipais: un programa para salval un municipalismo útil á maioría social, para formar gobernos municipais anti-troika que prioricen as crecentes necesidades sociais e a dinamización de economía alternativa, aproveitando (e poñendo en valor) os exemplos que xa temos no noso país. Menos “palestras” e máis debullar en común solucións a problemas concretos: comecemos polas municipais de 2015! Esta última aposta semella compartida por cada vez maior espectro de militancia das organizacións rupturistas. Pero, ollo! Non se trata de ningún xeito de aproveitar a onda social para “situarse” e acadar concellalías – ben sabemos como o oportunismo inza nos procesos caóticos e con expectativa de éxito a curto prazo -; trátase de construír alternativas sólidas que permitan transformar a realidade, por iso é necesario un desenvolvemento programático serio do que se quere facer cos instrumentos dispoñíbeis municipais – cada vez menos -.

Se as cúpulas das forzas políticas galegas con vocación de mudar a realidade social non son (somos) quen de abrir de vez as fiestras (e facelo de verdade, non só con consignas simples autorreferenciais ou con postureo cool) será a cidadanía organizada quen o faga(mos) por elas e contra elas.

Sen deixarnos levar nin pola inxenuidade nin pola desesperación de ver terreo ermo - ou queimado - e actitudes intolerantes – e intolerábeis -, o que cómpre é: programa de mínimos, rede social diversa e autónoma, liderádegos plurais e capaces, respecto ás normas e formas democráticas - cultura republicana en suma -, traballo dende a base, humildade, xenerosidade, audacia, imaxinación e feixes de paciencia e esperanza.

Semella difícil, pero hai moito talento e enerxía non aproveitado por aí e non somos poucas as que sabemos que, como Galicia, “o nacionalismo pode ser outra cousa”.

Paula, xuño-2014.

Bomb Art: comentario persoal

* Tal vez teña algo de posmodernidade o feito de comentar ás presas unha obra de arte no sentido de amosar que asimilamos as características da arte posmoderna para así obter a confirmación administrativa de que realizamos un cursiño universitario. Trataremos de axustarnos ao formato pedido e de elaborar un relato propio a partir da obra, algo, precisamente, moi posmoderno.

Bomb Art (2011)

Michelin Rodríguez (Venezuela, 1982)

Técnica mixta: acrílico / spray sobre madeira / stencil

Dimensións: 110 cm x 80 cm

A obra Bomb Art – que forma parte da serie Street Decó 2011-2012 – preséntanos unha serie de 6 retratos idénticos dun neno ataviado con pano “palestino”, realizados en negro e outra cor (diferente en cada un dos retratos) sobre fondos planos de cor intensa. A obra está realizada sobre madeira con técnica mixta, que inclúe acrílico, spray e stencil.

O autor, Michelin Rodríguez, mozo artista venezolano afincado en Monforte de Lemos, adícase á pintura e ao deseño, con obras pictóricas e obra urbana inserida no post-graffitti.

Entre os elementos da posmodernidade artística que podemos achar na obra citada está a seriación, as citas autorreferenciais da propia arte - neste obra, á arte pop e ao post-graffiti -, a reflexión política, o discurso sobre a identidade latinoamericana, a ironía e o o paradoxo – neste caso, o contraste entre a realidade brutal da guerra e o colorido da pintura -, ou na hibridación de materiais – aquí mixtura de stencil con materiais propios do graffitti -. A obra de Michelin Rodríguez non asume, iso si, a fragmentación da sociedade ou a falta de compromiso propia de certa posmodernidade.

Nesta obra, Michelin ascolle tema e estética populares nun formato sinxelo e apreciable polo espectador medio. Máis que só arte política, poderíamos mesmo falar de arte activista – xurdido nos 80' – que busca a implicación do espectador; ademais, Michelin usa nesta obra elementos populares identificables e está realizado con medios técnicos baratos, introducindo o paradoxo – moi posmoderno – do contraste entre materiais pobres e vontade de obra de arte perdurable e de temática universal.

Precisamente, as obras de Michelin desdebuxan a oposición arte inferior - arte superior, mixturando temáticas “cultas” con técnicas da arte de rúa, con eclecticismo e citas da propia arte, como se reflexa na obra comentada, cita de Andy Warhol e cunha pose da personaxe moi similar ás de Bansky, artista ao que cita noutras obras Michelin Rodriguez.

O paradoxo, a “revolución bonita”, o xesto de carraxe dun neno (cun fondo de tristura) feito arte pop; un xogo de contrastes intencionado, unha reflexión sobre a violencia. O autor, de Venezuela, coñece a realidade social latinoamericana das últimas décadas que está no trasfondo do cadro, e por iso quizais está nesta obra a reflexión crítica sobre a exaltación da violencia revolucionaria – plasmada na elección dun neno como suxeito revolucionario - , ou o tema da necesidade imperiosa da revolución ante a situación social pero que non esquece as sombras daquela, tema este que poderíamos decir que nace coa arte moderna (a dos “modernos”), cando a pintura da época napoleónica retrata o lado de morte e destrución das glorias imperiais francesas ou cando Goya relata nos seus gravados os “soños da razón”. Pódese apreciar tamén unha certa reflexión sobre a identidade, sobre o arquetipo de latinoamericano revolucionario post-levantamento zapatista. E mesmo unha chamada de atención sobre a realidade da pobreza latinoamericana, uns ollos que “acusan” a espectadores dunha Europa que sigue a senda do empobrecemento da maioría social; uns ollos dun neno latinoamericano que provocan unha identificación cas nenas e nenos empobrecidos de Europa precisamente nun ano, o 2011, de explosión de contestación social (revoltas árabes, 15M...) ante a crise económica global.

A intervención urbana a modo do post-graffiti é un formato moi querido polo artista, que busca remover as conciencias das persoas espectadoras, aspecto este que impregna a maioría das súas obras, coma esta, inserida na serie Street Decó 2011-2012, que é un conxunto de fogonazos, de chamadas de atención sobre a realidade. Mesmo o tema da obra e o estilo de pintar son similares ás intervencións urbanas de Michelin Rodríguez.

Arte crítica, decididamente política - no caso desta obra, sen sutileza algunha -, que busca a implicación da persoa que contempla, nun contexto dunha cidade en crise permanente – o Monforte en decadencia na Galicia interior – pero con certa apatía social.

Un artista que se vincula máis ao entorno social que aos circuitos artísticos – moito menos aos elitistas -, e que asume temáticas combativas e que animan á reflexión persoal: o ecoloxismo, o antibelicismo, a crítica á deshumanización das sociedades de consumo, a desolación que produce a pobreza... todas na estela da arte política posmoderna.

Algún día seremos grandes

Algún día seremos grandes.
Cando non rabiches por se visto camisola verde ou violeta e te preocupes só porque a leve, para que non pase frío e poida saír a xogar, seremos grandes.
Pensa no que che digo, porque só cando sexamos grandes nos deixarán ir ao cinema entre semana ou deixar as rodas da bici no asfalto.
Non é que vaia ser sinxelo, pois xa ninguén nos dirá se nos pasamos co azucre no iogur, nin nos lembrará da mantiña para os pés da cama. Pero seremos grandes e saberemos que alá cada quen, que a liberdade é o maior ben do ser humano.
Cando sexamos grandes rememoraremos con querencia a nosa nenez nas tardes morriñentas do outono, pero iso será só porque esquezamos o que doe ir quedando sen avoas ou que che pisen un pé os nenos abusóns da clase.
E, si, seguiremos pasando os domingos de inverno ao redor do lume argallando castelos de papel no aire, pero seremos grandes, que carai, seremos grandes.
Algún día seremos grandes.

* A foto é: Nenos, niños e ovos, de Xosé Castro (1962), e está collida dun artigo de Margarita Ledo Andión (aquí).

Territorios estraños, a voz lírica-lúdica-libre do Sandoval da Riba

[Presentación de Territorios estraños (2013), de Ramón Sandoval en Sober. Os entrecomiñados son tirados da obra.]

Nos anos 90, dicir Sandoval naquel Sober en decadencia demográfica e social era case falar dun mito: o Sandoval do fútbol, o carteiro rockeiro, un poeta!

Personaxe mítica o Sandoval, o da melena negra albortorada, como míticos son os micro-mundos que recrea nas súas pezas literarias, nas que unha cantina de Viloriz pode ser un antro máis glamuroso que calquera pub londinense, onde a serie “CSI Las Vegas” está a altura intelectual de Bertol Brecht ou o “polígono de Monforte de Lemos” ten o encanto sensual dos moteis de carretera estadounidenses.

A poesía do Sandoval vén coma dunha ponla perdida da cultura da Movida dos 80 – a de verdade, non á edulcorada da progresía -; sabe a whiskie (“de garrafón”) apurado en tascas de madrugada, cun lonxano eco das carpazas da ribeira da Somoza e do Castriño; cheira a borralla de cinseiro (“de cigarros negros”) en habitacións de libros apilados e álbums de clásicos do rock confundidos co “póster do Che”.

A poesía do Sandoval sona a música (dos Stone, de Manolo Tena...), porque poesía e música van moi parellas na obra do da Arriba, que mesmo parece estar escribindo a priori letras de cancións, cal troveiro medieval compoñendo pezas para que sexan cantadas por quen saiba e que así, pasadas polo filtro da arte musical, sexan outro medio de chegar á amada, obxecto principal da súa obra. 

A poesía do Sandoval é coma un “esconxuro”, coma un bálsamo para as cicatrices, eses “costuróns sobre a pel gastada” de tanto dar “rodeos sen atopar nada” ata que se adquire un “pasaporte para viaxar á república da utopía”.

Territorios estraños é un poemario lírico-lúdico-libre de lectura fluída coma auga (ou “ron que sabe a ti”). De poemas de redondo e pulido acabado distribuídos en tres partes: “Interferencias” - tristura, dor, desubicación, búsqueda -, “De amores e ausencias” - a luz, o amor, o acougo e o desacougo pola ausencia, o desexo desinhibido, a esperanza, “mochilas de esperanza” - e “Principios de incerteza” - o fantástico cotián -. Un poemario de realismo máxico e oníricos escenarios. Poemas de amor, pero tamén da crise - poeta en crise permanente, “coas alforxas baleiras” -; poeta da dor de estar vivo, da dor de ter nacido e sobrevivir nun mundo alleo aos ritmos das persoas tímidas e sensibles (que se sinten “outsiders” e ás que lles “medra o desarraigo polo carné de identidade”); poemas da realidade gris confrontada coa molicie do amor desexado e correspondido e coa vontade de gozar da vida “sen doparse”; poemas no que o universo cultural é un todo, dende Cortázar ata o “león da Metro”; poeta das pequenas cousas que se convirten en mundos completos.

A poesía do Sandoval é unha revolta libertaria que comezará na Arriba e inundará o mundo todo de mazairas en flor, coma as da parroquia de Barantes, patria indiscutible do espírito de raposo que mora na alma libérrima do Sandoval e que, de vez en cando, lle dicta poemas. Ben seguro que o Eladio da Riba ía fachendear de neto.

25 de marzo de 2014

Paula

Feministas de Europa, unídevos!

* Publicado en A Comuna o 20 de novembro de 2013.

Un estudo revelaba hai días que o 60% das mozas reciben insultos e ameazas machistas de parellas e amigos no teléfono móbil e que unha parte delas considera que certo "control" é "normal" e síntoma de preocupación e amor.

Así estamos no quinto ano da crise global: coa violencia que non para - diminúen as denuncias, aumentan as agresións -, no seo dun sistema que ten a violencia como garante da súa continuidade: a violencia dos despexos de vivendas, a represión dos movementos sociais, a violencia de cobrar 500 €... así como unha omnipresente cultura audiovisual que presenta modelos de muller á medida dos estereotipos patriarcais. Terreo abonado para que unha moza de 14 anos pense que se un rapaz se pon algo violento é porque a quere, primeiro paso para chegar ás agresións e asasinatos machistas entre adolescentes que nos golpearon este ano.

Non podemos rematar coa lacra social do terrorismo machista que mata máis mulleres que calquera outra causa se non imos ás raiceiras fondas onde esta se xesta: un sistema económico que nos relega ás mulleres a unha posición subordinada, unha cultura que nos convirte en posesións e obxectos.

Con motivo do 25 de novembro, Día Internacional pola Eliminación da Violencia Contra as Mulleres, pídennos as camaradas de alén Miño un artigo para a fantástica revista A Comuna e nós imos enviar un S. O. S., unha mesaxe de socorro pola situación de acoso que vivimos as mulleres na Galiza e no Estado Español, onde se conxugan varias ameazas que nos esmagan: os recortes aos servizos sociais públicos, que afectan dobremente ás mulleres – ao asumir estas maioritariamente os coidados -, a chapoda das políticas de Igualdade e das axudas ás vítimas de violencia, o anuncio dunha regresiva lei do aborto, unha lei de Educación antidemocrática...

De certo que, infelizmente, esta mesma guerra contra as mulleres a estades a sufrir en Portugal, coma en toda a Europa da troika, pois, a crise – ou, por mellor dicir, estafa – serviu como coartada para re-situarnos ás mulleres con máis crudeza no papel que o sistema capitalista nos reserva: a reprodución da forza de traballo e a carga sobre nós do mantemento e coidado das masas proletarias, suplindo co noso esforzo os dereitos que o estado social en retirada abandona. Así, é sobre as mulleres sobre as que recae o maior peso da atención a persoas dependentes, as que suplen o recorte nos comedores escolares, as que asumen os coidados a persoas enfermas ás que os inmorais recortes sanitarios deixan na estacada –  na Galiza estase a desmantelar a Sanidade pública –, o que se vén a unir ás tarefas do fogar e ao coidado de nenos e nenas, que seguen a ser ocupacións maioritariamente femininas.

Por iso, ás feministas europeas non nos queda outra que unírmonos contra esta ofensiva patriarcal, que é global, mais que adopta formas comúns e específicas no noso continente. Por iso, a esquerda europea – e con máis razón a dos estados do sul, a quen a arquitectura infernal do euro nos ten reservado o papel de periferia – debemos aproveitar as eleccións ao Parlamento Europeo do ano que vén para que, polo menos, sirvan de altavoz da situación que vivimos as mulleres  - e o colectivo LGTB –: un retroceso brutal en condicións de vida, en dereitos e liberdades en todo o continente.

Os comicios europeos de 2014 deben poñer na axenda política aquelo do que sempre se fala en segundo lugar, aínda que afecte á metade da humanidade: as macro-redes de tráfico de persoas e prostitución forzada, o terrorismo machista, a pobreza que afecta en maior grao á poboación feminina europea (un 25% das mulleres da UE-28 atópanse en risco de exclusión social), as redes de pederastia e Europa como punto de onde sae o turismo sexual, a inferior taxa de actividade, inferior remuneración laboral e maior temporalidade (32% de taxa de emprego parcial nas mulleres fronte ao 9% dos homes), o traballo feminino precarizado e na economía sumerxida, a exclusión social das mulleres discapacitadas e das mulleres anciás na envellecida Europa, os infernos da anorexia e a bulimia inducidos pola "cultura" dos grandes medios, os atentados plásticos contra o corpo das mulleres ou a posta en cuestión dos dereitos sexuais e reprodutivos nos estados da UE. Este é o terreo onde campa a violencia de xénero en Europa, a principal causa de morte feminina.

Así, dende a Galiza, agardamos que esta pequena mensaxe de auxilio inconexa sexa o inicio dunha ponte de sororidade coas feministas do sul do Miño e que berremos xuntas no noso idioma común: nin sumisas, nin escravas, mulleres libres e liberadas na Europa dos pobos!