* Tal
vez teña algo de posmodernidade o feito de comentar ás presas unha obra de
arte no sentido de amosar que asimilamos as características da arte
posmoderna para así obter a confirmación administrativa de que
realizamos un cursiño universitario. Trataremos de axustarnos ao
formato pedido e de elaborar un relato propio a partir da obra, algo,
precisamente, moi posmoderno.
Bomb Art (2011)
Michelin Rodríguez (Venezuela,
1982)
Técnica mixta: acrílico / spray
sobre madeira / stencil
Dimensións: 110 cm x 80 cm
A obra Bomb Art – que forma
parte da serie Street Decó 2011-2012 – preséntanos
unha serie de 6 retratos idénticos dun neno ataviado con pano
“palestino”, realizados en negro e outra cor (diferente en cada
un dos retratos) sobre fondos planos de cor intensa. A obra está
realizada sobre madeira con técnica mixta, que inclúe acrílico,
spray e stencil.
O autor, Michelin Rodríguez, mozo
artista venezolano afincado en Monforte de Lemos, adícase á pintura
e ao deseño, con obras pictóricas e obra urbana inserida no
post-graffitti.
Entre os elementos da posmodernidade
artística que podemos achar na obra citada está a seriación, as
citas autorreferenciais da propia arte - neste obra, á arte pop e ao
post-graffiti -, a reflexión política, o discurso sobre a
identidade latinoamericana, a ironía e o o paradoxo – neste caso,
o contraste entre a realidade brutal da guerra e o colorido da
pintura -, ou na hibridación de materiais – aquí mixtura de
stencil con materiais propios do graffitti -. A obra de Michelin
Rodríguez non asume, iso si, a fragmentación da sociedade ou a
falta de compromiso propia de certa posmodernidade.
Nesta obra, Michelin ascolle tema e
estética populares nun formato sinxelo e apreciable polo espectador
medio. Máis que só arte política, poderíamos mesmo falar de arte
activista – xurdido nos 80' – que busca a implicación do
espectador; ademais, Michelin usa nesta obra elementos populares
identificables e está realizado con medios técnicos baratos,
introducindo o paradoxo – moi posmoderno – do contraste entre
materiais pobres e vontade de obra de arte perdurable e de temática
universal.
Precisamente, as obras de Michelin
desdebuxan a oposición arte inferior - arte superior, mixturando
temáticas “cultas” con técnicas da arte de rúa, con
eclecticismo e citas da propia arte, como se reflexa na obra
comentada, cita de Andy Warhol e cunha pose da personaxe moi similar
ás de Bansky, artista ao que cita noutras obras Michelin Rodriguez.
O paradoxo, a “revolución bonita”,
o xesto de carraxe dun neno (cun fondo de tristura) feito arte pop;
un xogo de contrastes intencionado, unha reflexión sobre a
violencia. O autor, de Venezuela, coñece a realidade social
latinoamericana das últimas décadas que está no trasfondo do
cadro, e por iso quizais está nesta obra a reflexión crítica sobre
a exaltación da violencia revolucionaria – plasmada na elección
dun neno como suxeito revolucionario - , ou o tema da necesidade
imperiosa da revolución ante a situación social pero que non
esquece as sombras daquela, tema este que poderíamos decir que nace
coa arte moderna (a dos “modernos”), cando a pintura da época
napoleónica retrata o lado de morte e destrución das glorias
imperiais francesas ou cando Goya relata nos seus gravados os “soños
da razón”. Pódese apreciar tamén unha certa reflexión sobre a
identidade, sobre o arquetipo de latinoamericano revolucionario
post-levantamento zapatista. E mesmo unha chamada de atención sobre
a realidade da pobreza latinoamericana, uns ollos que “acusan” a
espectadores dunha Europa que sigue a senda do empobrecemento da
maioría social; uns ollos dun neno latinoamericano que provocan unha
identificación cas nenas e nenos empobrecidos de Europa precisamente
nun ano, o 2011, de explosión de contestación social (revoltas
árabes, 15M...) ante a crise económica global.
A intervención urbana a modo do
post-graffiti é un formato moi querido polo artista, que busca
remover as conciencias das persoas espectadoras, aspecto este que
impregna a maioría das súas obras, coma esta, inserida na serie
Street Decó 2011-2012, que é un conxunto de
fogonazos, de chamadas de atención sobre a realidade. Mesmo o tema
da obra e o estilo de pintar son similares ás intervencións urbanas
de Michelin Rodríguez.
Arte crítica, decididamente política
- no caso desta obra, sen sutileza algunha -, que busca a implicación
da persoa que contempla, nun contexto dunha cidade en crise
permanente – o Monforte en decadencia na Galicia interior – pero
con certa apatía social.
Un artista que se vincula máis ao
entorno social que aos circuitos artísticos – moito menos aos
elitistas -, e que asume temáticas combativas e que animan á
reflexión persoal: o ecoloxismo, o antibelicismo, a crítica á
deshumanización das sociedades de consumo, a desolación que produce
a pobreza... todas na estela da arte política posmoderna.
