Aprendendo como avanzar na xustiza social dende o feminismo: xornadas da AGE-E en novembro de 2016

Lidia Senra e a equipa de Alternativa Galega de Esquerda en Europa trouxéronnos ao País unhas interesantes xornadas de formación e reflexión sobre o papel do feminismo na teima de construír unha Europa xusta.

A eurodeputada abriu as xornadas destacando o escaso avance da presenza das mulleres nas organizacións políticas e sindicais e nas institucións, así como os arrepiantes datos de violencia sobre as mulleres na UE, como amosa unha enquisa recente da Axenciados Dereitos Fundamentais da UE: 1 de cada 3 mulleres declara ter sufrido agresións físicas ou sexuais desde os 15 anos, 1 de cada 10 algunha forma de violencia sexual e aproximadamente un 12% foi violada por un adulto antes de cumprir os 15 anos.

Previamente, a brasileira Eliane de Moura Martins, militante do Projeto Popular para o Brasil e doutoranda en Socioloxía pola Universidade Federal do Río Grande do Sul ofreceu charlas sobre a situación política e social do Brasil en Santiago e Lugo (ver).

En Ourense, Saleta de Salvador Agra fixo un percorrido polo xa máis que bicentenario pensamento feminista, dende a súa “primeira onda”, no periodo das revolucións do s. XVIII, ás novas formas de ciberfeminismo.

Reivindicou Saleta de Salvador todo o legado da filosofía feminista e a pluralidade do movemento, chamando á necesidade de non sobredimensionar os debates intrafeministas cando o importante é combinar todas as formas de loita contra a sociedade patriarcal.

Como exemplo de inicio do ciberfeminismo, un movemento que ten como telón de fondo o neoliberalismo e as posibilidades que ofrece a rede (considerada como “espazo público”) para controlar a comunicación e estabelecer novas relacións comunicativas igualitarias, así como a posibilidade de “poñer en práctica identidades diversas”, amosounos o videoxogo “all new gen”, das Venux Matrix, nunha liña de “feminismo psicanalítico”.

Máis recentes, as accións “all men pannel” en Finlandia, e “Todopirolos”, na Galiza.

No debate posterior á charla, a cuestión da fenda dixital e a escasa participación das precarias na rede (matizado polo feito de que a rede ofrece posibilidades de ser altofalante a estas mulleres; véxase Las Kellys), a cuestión de resignificar as categorías tradicionalmente adscritas á feminidade, a necesidade de ensinar o feminismo na escola (“cando o ensinas, o 90% das rapazas acaban declarándose feministas”, sinalou unha mestra; lembrando que en Brasil o goberno conservador vén de eliminar por lei as discusións de xénero na escola) e a vontade de que as diversidades de debates do feminismo non limiten a loita común.

Traballos de Saleta de Salvador Agra: https://uvigo.academia.edu/SaletadeSalvadorAgra

Alicia Puleo desgranou a historia do Ecofeminismo como corrente minoritaria do feminismo, xurdida dunha visión crítica sobre O segundo sexo, propoñendo Françoise d'Eaubonne, discípula de Simone de Beauvoir, que non só hai virtudes no ámbito do público – asociado ao masculino – senon tamén no ámbito do doméstico, asociado ao feminino, como a “ética do coidado”.

Tradicionalmente veuse asociando muller e natureza, fertilidade, vida... coa intención de facer ás mulleres “menos humanas”, como animais e cousas. O ecofeminismo propón que a masculinidade é tamén unha construción social que debe ser revisada e busca unha transformación da relación entre seres humanos e natureza. Puleo defende un ecofeminismo crítico que evite caer en mistificacións sobre a maternidade. 

Entrevista a Alicia Puleo: http://praza.gal/movementos-sociais/13099/alicia-puleo-as-mulleres-son-as-primeiras-vitimas-do-deterioro-medioambiental/

Foi o feminismo quen primeiro se ocupou dos debates sobre os efectos da contaminación ambiental – que afecta máis ás mulleres, porque o noso corpo funciona como un “bioacumulador químico” - e son as mulleres quen máis participan nas loitas ecoloxistas, como a asasinada Berta Cáceres.

Alicia Puleo coordina o libro Ecologíay Género en diálogo interdisciplinar.

Como remata Lidia Senra as conclusións das xornadas, manteñamos o “soñode lograr que homes e mulleres sexamos socialmente iguais,humanamente diferentes e totalmente libres.”

Fotos: AGE-E.